26 қаңтар - Григориан жылнамасының 26-күні. Qazaqstan tarihy порталы бұл күні әлем елдерінде қандай айтулы мерекелер өтті, қандай тарихи даталар болғанын айтып өтеді. Сондай-ақ Қазақстан тарихында елеулі орны бар бірнеше тұлғалар осы күні дүниеге келді
26 қаңтарда дүниеге келген танымал тұлғалар
Бақытжан Рахметұлы Берікболов – қазақстандық ғалым. ҚР Ұлттық инженерлік академиясының академигі. Геология-минералогия ғылымдарының докторы. КСРО өнеркәсібіне Еңбек сіңірген қызметкері, ҚР жер қойнауының Құрметті барлаушысы.
Бақытжан Рахметұлы 1940 жылы 26 қаңтарда Шымкент қаласында дүниеге келген. 1964 жылы В.И. Ленин атындағы Қазақ политехникалық институтын (қазіргі Қ. Сатпаев атындағы ҚазҰТУ) «тау инженер-геолог» мамандығы бойынша тәмамдаған. 1971 жылы аталған университеттің аспирантурасында білім алды. Ресейдің Новосібір қаласындағы Әскери академияны, КСРО халық шаруашылығы академияларында білім алған.
Қызмет жолын 1964-1968 жылдары - Жоңғар геологиялық-барлау экспедициясының инженер-геологы болып бастаған. 1971-1979 жылдары ҚазГЗИ минералды шикізаттар бөлімінде аға инженер, аға ғылыми қызметкер, зертхана меңгерушісі, бөлім меңгерушісі қызметтерін атқарған. 1979-1987 жылдары Қазақстан Компартиясы ОК нұсқаушысы, ҚазКСР геология министрінің орынбасары қызметтерін абыройлы атқарды. Көп жылдар бойы Қазақстан мемлекеттік геологиялық «Волковгеология» кәсіпорынында түрлі қызметтер атқарды. Бақытжан Рахметұлы геология-минералогия ғылымдарының докторы. Докторлық диссертациясының тақырыбы: «Қазақстанның мыс кендері кезеңдерінің минералдық-шикізаттық әлеуеті». Ғалымның 7 монографиясы, қатты пайдалы қазбалар жөніндегі 200-ден аса жарияланымдары жарық көрді.
Ғалымның жетекшілігімен Қазақстан Республикасы аумағындағы радиациялық ахуалды зерттеу, тұрғындардың сәулелену дозаларын мумкін шамаларымен аймаққа бөлу және әрі қарайғы мейлінше жіктелімді зерттеулер жөніндегі ұсынымдарды жетілдіру, халықты нормативтен артық радиациялық әсерге ұшырауынан қорғау шаралары мен мониторингі бойынша жұмыстар тәмамдалды. Экономикалық тиімді рационализаторлық ұсыныстар қатарын иеленген өнертапқыш.
Дәуітәлі Стамбеков – халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының иегері, ақын. Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі. «Жалын» баспасы ұйымдастырған жабық байқаудың бірнеше дүркін жүлдегері.
Дәуітәлі Стамбекұлы 1947 жылы 26 қаңтар күні Қарағанды облысы, Ақтоғай ауданы, Қоңырат ауылында дүниеге келген. 1974 жылы Әл-фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетін тәмамдаған. Еңбек жолын Ақтоғай аудындық «Арқа еңбеккері » газетінде аға әдеби қызметкер болып бастады. Еліміздің көптеген газет-журналдарында қызмет атқарған. Олардың қатарында республикалық «Лениншіл жас» жастар газеті, «Қазақстан пионері», «Егемен Қазақстан» газеттері бар. "Лениншіл жаста" (қазіргі "Жас Алаш"), республикалық "Қазақстан пионері" (казіргі "Ұлан") газетінде, "Жазушы" баспасында, "Егемен Қазақстан" газетінде қызмет атқарған.
Дәуітәлі ақынның онға тарта жыр жинағы мен аударма кітаптары жарық көрді. Жазушы баспасынан «Мазасыз маусым», «Қызыл бидай: өлеңдер мен поэмалар», «Нұрлы әлем» «Жұмағым мен тұмағым» атты кітаптары жарық көрді. 2013 жылы Астана қаласындағы Фолиант баспасынан «Сарыарқа кітапханасы» сериясымен Дәуітәлі Стамбековтың шығармалары жинағы кітап болып басылды.
Нарбин Кенжеғұлова - жазушы, аудармашы. Ф.ғ кандидаты. Қаламгер 1948 жылы Абай облысы, Үржар ауданы, Алексеевка ауылында дүниеге келген. Алматы қаласындағы Қазақ ұлттық университетін «журналистика» мамандығы бойынша тәмамдаған.
Еңбек жолын «Қазақстан ауыл шаруашылығы» журналында бөлім меңгерушісі болып бастады. Қазақ КСР Баспа, полиграфия және кітап саудасы істері жөніндегі мемлекеттік комитетінің жетекші маманы, Республикалық кітап палатасы директорының орынбасары, ҚЖО көркем аударма және әдеби байланыстар алқасының бөлім меңгерушісі қызметтерін абыройлы атқарған. 1994 жылдан Әл-Фараби атындағы Қазақ мемлекеттік ұлттық университетінің журналистика факультетінде ұстаздық қызметте болған. Қаламгер шығармаларын қос тілде жазады.
Нарбин Кенжеғұлованың «Мойылқара», «Қиын шешім», «Қызыл сәуле», «Жерұйыққа саяхат» тағы басқа фантастикалық шығармалар жинақтарында әдеби туындылары жарияланған. Көркем аудармамен де шұғылданады. Бірқатар қазақ жазушыларының шығармаларын орыс тіліне аударған. Кейінгі жылдары «Дорогу осилит идущий» ғұмырнамалық хикаяты, Т. Айтбайұлынан тәржімалаған «Мың бір түн және мың бір күн» романы жарық көрген.
Дархан Қамзабекұлы МЫҢБАЙ – қоғам қайраткері. Қазақстан Республикасы Парламенті мәжілісінің депутаты. “Құрмет” орденінің иегері. Ол 1962 жылы Түркістан облысы, Түлкібас ауданы, Жиынбай ауылында дүниеге келген. 1985 жылы М.В. Ломоносов атындағы Мәскеу мемлекеттік университетін «журналист» мамандығы бойынша тәмамдады. Қызмет жолын 1978 жылы Түркістан облысы Сайрам ауданы «Қайнарбұлақ» ұжымшарында жұмысшы болып бастады. Көп жылдар бойы мемлекеттік қызметте түрлі лауазымды қызметтер атқарды. ОҚО әкімінің орынбасары, ҚР мәдениет және ақпарат вице-министрі, 2008-2012 жылдара аралығында ҚР Президенті Әкімшілігінің ішкі саясат бөлімінің меңгерушісі, 2012 жылдың қаңтар айында Қазақстан Республикасының Мәдениет және ақпарат министрі болып тағайындалды. 2013-2017 жылдары Қазақстан Республикасы
Бекзат Қазиұлы Сарманов – спортшы, құрылыс саласының маманы. Қазақстанның Құрметті құрылысшысы. Грек-рим күресінен Еңбек сіңірген жаттықтырушы. Бекзат Қазиұлы 1963 жылы Ресей Федерациясының Омбы қаласында дүниеге келген. Алматы қаласындағы Қазақ бас сәулет-құрылыс академиясының жалпы құрылыс факультетін бітірген, мамандығы - «Өнеркәсіптік, азаматтық құрылыс және қала шаруашылығы». «Элитқұрылысгрупп» ЖШС директорлар кеңесінің төрағасы. Қазақстан күрес федерациясының құрметті президенті. Олимпиада ойындарының күміс жүлдегері Георгий Цурцумианы дайындауға қатысқан. 2004 жылы Грек-рим күресінен Еңбек сіңірген жаттықтырушысы атағын иеленген.
26 қаңтар - әлемде
26 қаңтар – Халықаралық кеденшілер күні. Жыл сайын 26 қаңтарда дүние жүзі бойынша кеденшілердің халықаралық күні аталып өтеді. 1952 жылы қарашада Кедендік ынтымақтастық кеңесін құру туралы Конвенция күшіне енді. 1953 жылы 26 қаңтарда Брюссельде Кедендік ынтымақтастық кеңесінің бірінші сессиясы өтті, 1994 жылы өзінің қазіргі атауын алды — Дүниежүзілік кеден ұйымы (World Customs Organization). Еуропа елдерін біріктікрегн ұйым аз уақытта Кедендік ынтымақтастық кеңесі халықаралық деңгейдегі беделді ұйымға айналды. Қазіргі уақытта Бүкіләлемдік кедендік ұйымның құрамында 162 мемлекет бар.
Халықаралық кеден күні бүкіл әлемдегі кеден қызметтерінің халықаралық ынтымақтастығын көрсетуге, бір жылдағы жұмысты қорытындылауға және алдағы жоспарларды жасауға ғана емес, сонымен қатар қоғамның экономикалық және әлеуметтік дамуындағы кеден рөлінің маңыздылығына қоғамның назарын аударуға себеп болып табылады. Сонымен қатар, жыл сайын күн шеңберіндегі іс-шаралар белгілі бір ұранмен өтеді.
26 қаңтар – ерлі-зайыптылар күні. Жыл сайын 26 қаңтарда көптеген елдерде ресми түрде белгіленбеген, бірақ қоғам үшін бірдей маңызды мереке – ерлі-зайыптылар күні атап өтіледі. Аталған күннің басты мақсаты отбасылық қатынастардың құндылығын еске түсіру және тағы да өзінің «жан серігіне» қамқорлық пен көңіл бөлу болып табылады. Ерлі-зайыптылар күнін, бүгінде оны көптеген ерлі-зайыптылар атап өтеді және отбасының маңыздылығы мен бір-біріне деген сүйіспеншілігін еске салады. Сіздің «жан серігіңізді» кездестіру жеткіліксіз, өмірдің барлық қиындықтары мен бұрылыстарына қарамастан, бірге өмір сүрген жылдар бойы сүйіспеншілік пен адалдықты сақтау маңызды. Әрине, күнделікті өмір қарым-қатынасқа әсер етуі мүмкін. Сондықтан ерлі-зайыптылар күні «қайғыда да, қуанышта да» болғандарды тағы бір рет еске түсіру үшін құрылды.
26 қаңтар – Үндістанда Республика күні. Бұл мерекені үнді халқы 1950 жылдан бері тойлап келеді. Үндістан Ұлыбританиядан тәуелсіздігін 1947 жылы 15 Тамызда жариялады. Екі аптадан кейін 1949 жылдың қарашасында қабылданған және 1950 жылы 26 қаңтарда күшіне енген елдің Конституциясын әзірлеу үшін арнайы комитет тағайындалды. Республика күні бүкіл елде атап өтіледі. Бұл мерекенің ерекшелігі-Делиде, сондай-ақ барлық Штаттардың астаналарында мерекелік шерулерді ұйымдастыру. Делиде ол Орталық Раджпат даңғылымен президент сарайынан Үндістан қақпасына дейін өтеді. Шеруді түрлі-түсті безендірілген платформалар құрайды, олар даңғылдың екі жағында, елдің әртүрлі штаттарында жиналған мыңдаған көрермендерді ұсынады. Оған мектеп оқушыларының, скауттардың, халық бишілерінің, оркестрлердің бағандары да қатысады.
Үндістан – Оңтүстік Азияда орналасқан халық саны бойынша әлемдегі Қытайдан кейінгі мемлекет. Солтүстігінде Ауғанстан, Қытай, Непал және Бутанмен, шығысында Бангладеш және Бирмамен, батысында Пәкістанмен шектеседі. Астанасы – Нью-Дели. Ақша бірлігі – үнді рупийі.
Қазақстан Республикасы мен Үндістан арасындағы дипломатиялық қарым-қатынас 1992 жылғы ақпанның 23 күні орнатылды.
26 қаңтар – Аустралия күні. Бұл күн - аустралиялықтардың ұлттық және сүйікті мерекесі. Аталған тарихи күн - еуропалықтардың Жасыл құрлықты зерттей бастауымен байланысты. 1788 ж. 26 қаңтарда капитан Артур Филипп Сиднейге тоқтап, британдық туды көтеріп, Жаңа Оңтүстік Уэльс колониясын қалады. Бұл капитан Джеймс Кук құрлықты ашқаннан кейін 18 жыл өткен соң болды. 1788 жылы шығанақ жағалауында Британиядан 11 кемемен келген теңізшілер, күзетшілер мен сотталғандардан құралған алғашқы қоныстың негізі қаланды. Бірінші флот екі әскери кемеден тұрды. Сириус пен Сепплай-және тоғыз тауар. Кемелерде 192 әйел тұтқын, 564 ер адам, 450 теңізші, азаматтық және әскери қызметкерлер, 28 әйел және 30 бала болғандығы туралы жазба бар. 1888 жылы колониялардың барлық астаналары (Аделаиданы қоспағанда) бірінші флоттың қонған жүз жылдығын мерейтой күні ретінде атап өтті, ал 1935 жылға қарай елдің барлық Штаттары 26 қаңтарды Аустралия күні ретінде атап өтті.
Аустралия 1991 жылы Қазақстанның тәуелсіздігін мойындаған Океаниядағы Жаңа Зеландиядан кейінгі екінші ел. Алматыда Аустралия елшілігі 1995 жылы ашылды, бірақ 1999 жылы бюджеттік шектеулерге байланысты жабылды. Қазақстанның Аустралиядағы елшісі Сингапурда тұрақты тұрады. 2015 жылы Қазақстан Сиднейде Бас консулдығын ашты. Дипломатиялық қатынастар 1992 жылы 22 маусымда орнады. Аустралия елшілігі Қазақстан Республикасында 1995 жылдан 1999 жылға дейін жұмыс істеді. 1996 жылдан 2003 жылға дейін Қазақстан Республикасының Аустралиядағы консулдығы жұмыс істеді.
