Коммуналдық мекемелер
Қаладағы коммуналдық мекемелер саны 4, онда 927 адам жұмыс жасайды, бұдан басқа техникалық персоналмен бірге 83 құрылыс жұмысшылары еңбек ететін құрылыс бюросы бар.
Бұл мынадай кәсіпорындар:
1. Электр станцияда, жұмысшылар 20 адам;
2. Қалалық монша 26 адам;
3. Коммуналдық 94 адам;
4. Механикалық шеберхана 81 адам;
5. Құрылыс бюросы 83 адам.
Механикалық қозғалтқыштармен 2 мекеме қамтылған: электрлі станция және мех. шеберхана. Электр станцияның қуаттылығы максимум 70 киловатт.
1932 жылдың 1-ші тоқсанына толтырылғын жоспарды орындау сипатамасы мынадай:
1. Электр станцияларға 46322 киловатт өндіру тапсырылды, өндірілді 53094. Жоспар 14.8%-ға асыра орындалған, олармен бірге отынға жұмсалған шығындар 20.2%-ға.
2. Осы жылдың I/X деректері бойынша механикалық шеберхана жоспар бойынша рубльмен 55750, Орындалды 63638 немесе 114,8%, солармен бірге отынға шығындар 14,5%.
3. 1-ші тоқсанға монша 68200 адамды жууындыру тапсырылған, өткізілді 43237 немесе 63,7%, отын шығыны есептелінген жоқ.
4. Коммуналды қоқысты тазалауды 113,3% орындады, берілген тапсырма 4/02, 56260 бөшке шығарылды, бөшкелерді шығару бойынша 5200 тапсырылды, шығарылды 4368 бөшке немесе жүк бөлігі бойынша 37%, жоспар 35% ғана орындалды, ал жалпы 48,7% .
Жұмыстағы кемшіліктер мыналар:
1. Шаруашылық есеп толық көлемде бригадаға жеткізілмеген.
2. Екпінділіктегі жарыс жаппай жұмыстың жеткіліксіздігі және жұмыс күшінің тұрақтамауы салдарынан кең құлаш жая алмады.
Ескерту: обоз бойынша малға бір айлық карантин және құнарлы жемнің болмауы салдарынан құлдырап отыр.
Жаңа құрылыс:
Қала тұрғын үй және коммуналдық құрылысқа, әсіресе коммуналдық мекемелерге қатты мұқтаж. Моншалар да, электр станциялар да, сумен қамсыздандыру да қала қажеттілігін үлкен көлемде қамтамасыз ете алмайды, мекемелер үшін де электр жарығы жетіспейді.
Осы үлкен қажеттілік салдарынан қала құрылысы бойынша жоспар жасалды, ол 1932 жылдың қаңтар айында Наркомфин және Казкомбанкпен бірге Халық шаруашылығы жанындағы жиналыста қаралды және қабылданды, осы жоспар 1933 жылдың бюджетіне енгізілді, оны қаржыландыру және Наркомфин сметаны бекіткен соң, Мәжілісте қабылданды Бюджет бойынша Наркомфин қабылдады
1. Монша 200000 Сметамен бекітілген 7910
2. Қонақ үй 27000 45000
3. Тұрғын үй құрылысы 300000 145000
4. ???? 25000
5. Электр станциясы 85000
6. Мех.шеберхана 20000 Комбакоммен несиеленген 20000
7. Өрт сөндіру депосы 27000
8. Қала жоспары 30000 Сметамен бекітілген 10000
9. Суқұбыры 50000 Сметамен бекітілген -
10. Қалалық трамвай 15000 сметамен бекітілген 15000 муниципалды қор мынадай мақсаттарға жұмсалады: атауы қолданыстағы жалпы көлемде.
Ескертпе: Тұрғын үй қызметтік мекемелер қарауында және басқа 1.Бекітілді 25 3809,5 2520,5 қор 56%, 2. Мекеме 20 4149,9 2212,3 3.10 2084,3 1538,8 4.Кәсіпорын 24 2059,9 4677,4 44% 5.Жұмысшыларға арналған қонақ үй 2 385,1 160,7, 6. Байланыс 4 778,7 411,5 7. Тұрғын үй 248 10503,4 9186,3 ЖИЫНЫ: 333 23768,4 17702,4
Мемлекеттік кооперативтердің, ұйымдардың тұрғын алаңдарының санын бір иеліктегі үйге үйлестіруі оларға алаңы неғұрлым үлкен ғимараттарды қолдарында ұстауға мүмкіндік берді. Жылдар бойғы тұрғын алаңының өсуінен мынаны байқауға болады: 1932 жылдың 1 қаңтарында қала тұрғындары 12500 адамды құрайды. 1932 жылдың басында қаладағы тұрғындар саны станциялар мен қала маңындағы шаруашылықтарсыз 29000 құрайды немесе үш жылдағы өсім 130%. Тұрғын алаңының өсімі төмендегі кестеде келтірілген.
Құрылысшылар 1929 ж. 1930 ж. 1931 ж.
Барлығы Қал.ком.шар - 234,0 385,5 519,5
Мемл.және коопер. 189,0 - 303,0 320,20
Жеке меншік 2335,5 1985,0 200,0 4521,0
Қор өсімі 2524,0 2220 3598,5 8342,5 4% 3,4% 5,3% 13,3%
Мемл.қор 2.0 4.5 230 - -
Қарызға 23.0 52,0 269.5 87.3 279.0
Дотация 380.0 41.0 13.7 92,3
Мемл.сақтан. 1,0 0,7 70
Ред. милиция 91,7 144,5 158,0
Қарыз 75 218 30 30 89
Мәдени жиын - - - 46
Комм.мекеме - - - 136.4
Жиыны: 1201.5 937.9 - 949.7
- Жекелеген іс-шаралар бюджетінің және қаржыландырудың шығыс бөлігі
Электр құрылысы 50,5 7,2
Бетсеть 57,2 13,4 18,9 12,4
Орман шаруашылығы 0,8 0,3
Коммуналдық мекеме 43,5 06,3 36,9
Өрт сөндіру 23,0 24,0 27,5
Редит және бөлінді 138,8 66,5 24,5
Денсаулық сақтау 50,2 52,3 120,1
Еңбекпен қамту органы 21,9 22,8 15,7
Қалалық кеңес 45,3 62,0 37,3
Суп.органдар 12,2 12,8 42
Милиция 120,2 176,5
Әлеуметтік сақтандыруу 48 27,0 35,0
Көшек отырғызу 20.000
Мекеме 10000
Жөндеу 36.000
Жиыны: 922.000 361.000
Осылайша, құрылысты қаржыландыру жоспары. Қонақ үйді қаржыландыруды және электрлі станцияны кеңейтуге арналған қаржыландыруды алып тастағанына ерекше назар аудару қажет.
Шаруашылық ұйымдары қалада құрылыс салумен айналыспайды, саясатты еш нәрсеге жарамсыз шикізаттан бастайды.
Тұрғын-үй кооперациясы
Тұрғын үй кооперациясы 11 такттен тұрады. Оны басқарады. Оның қарауында тұрғын үй ретінде қолданылатын мунфондтың 10503 метр тұрғын үй алаңы бар.
1-мамырға тұрғындар төмендегі категориядағыдай:
1. Жұмысшылар отбасы 196
2. Әскери қызметкерлер 56
3. Қызметкерлер 249
4. Зейнеткерлер 11
Жиыны: 510
Тұрғын үй кооперациясы осы күнге дейін ұйымдастырушылық және заңды тұрғыдан рәсімделмеген, мунфондтың жөндеу жұмыстарын күшейту жөніндегі жоспары мен іс-шаралары жоқ. Шаруашылық ұйымдар мен жекелеген тұлғалар пәтерақысын төлеуге қатысты кейбір тұрғындар тобының бейбастық іс-әрекеттеріне көз жұма қарайды. Негізінен, қалалық тұрғын үй қорына қатысты шығармашылық жалғасуда.
Құрылыс кооперативтері 2. Құрылыстарды салу жоспары осындай:
1. РЖСКТ Қызыл Песчаник 110000 2. РЖСКТ Омбы жолдары 223000 Құрылыс күшейтілген жоқ. Әлі күнге дейін құрылыс материалдарын кіргізу, жұмысшыларды құрылыс материалдарымен қамтамасыз ету және өлкелік, облыстық және жергілікті ұйымдар тарапынан қаржыландыру ісінде түсініксіз жәйттер көп. Олардың құрылыстық бағдарламасы орындалмау мүмкін қаупі бар.
Халыққа білім беру
Халыққа білім беру екінші жыл қатарынан жеті жасар оқыту базасында жаппай оқытуға ұласумен қатарласа жүретін жаппай бастауыш білім беру негізінде жүргізіледі.
Мектептер желісі мынадай: бірінші кезең 7 жасар 10 мектеп Бұл желіде таза қазақ тілінде білім беретін мектеп 3, ортақ 120 адамға арналған интернатымен. Бұдан басқа мектепке дейінгі білім беретін мекемелер: балабақша, кітапхана, оқырман залы, мұражай. 1 мамырда мектептердегі оқушылар саны
1. 1-ші деңгей 2723
2. 7 жасар 586
Жиыны: 3309
Бұдан басқа қалада үш орта мектеп, коопмектеп және әртүрлі үйірмелер бар, олардағы оқушылар саны 1107 адам.
Қала тұрғындары
Мекен-жай үстелін қамтамасыз ететін мекмелердің деректері бойынша қала тұрғындары ауылшаруашылық фермаларын, Акмола станциясын қоса алғанда мынадай:
Мекемелер мен транспорт: 3500, отбасы мүшесі: 8700. Барлығы: 12200
Кооперативті қолөнер : 450, отбасы мүшесі: 870 Барлығы: 1320
Ферма жұмысшылары: 1500 1900 Барлығы: 3400
Қызметкерлер мен отбасылары: Барлығы: 6800
Орта мектеп оқушылары: Барлығы: 1020 Басқада тұрғындар : Барлығы: 12000
Жиыны: 36730
Бұл сандар қаладағы негізгі тұрғындар белгілі бір өндіріспен қамтылған ауыл шаруашылық фермаларсыз 21 330, фермаларда 3400 және қалған тұрғындар аусымдық жұмыспен және кездейсоқ жалақы беретін жұмыспен қамтылғандар 12000. Бұл сандар дегенмен қала өзіне тиесілі сипатын көрсетті, яғни ауылшаруашылықпен айналысатын адамдар саны көбірек.
Бау-бақша шаруашылығының дамуы
Бау-бақша дақылдарының егісі 1930-шы жылмен 1931 жылға дейін 12 % артты Жеке сүт мал шаруашылығы мынадай сүт беретін мал санымен айқындалады: Сиырлар 109 дана. Мал негізінен жұмысшылардың, қызметкерлердің, мамандардың, қызыл әскер отбасыларының және зейнеткерлердің қолдануында.
Дайындамалар.
1931 жылы қаланың жоспарлы мынадай дайындамаларынан тұрды. Астық дайындау және шөп дайындау. Олардың жоспары мен орындалуы мынадай сандармен сипатталады.
1. Мал дайындау жоспары -208 ц орындалды 5540 яғни 135.8%
2. Астық дайындау 1550 780 52% 3. Шөп дайындау 1500 480 32% Ескерту: Астық дайындау жоспары ауылшаруашылық фермаларының, кәсіподақтардың, мектептік, комсомолдық егістіктердің және шағын колхоздар егістіктерінің есебінен орындалмай қалды. 1932 жылға арналған малды дайындау жоспары мынадай түрде орындалды:
Жоспар 1. Колхоздар 270 ц орындалды 270 немесе 100%
2. Фермалар 360 ц орындалды 213.4 60%
3. Бай-кулактар 101 - -
4. Басқада 200 27 20.3%
Жиыны: 934 504 54%
5. Коммуналдық шаруашылық.
Тұрғын үй шаруашылығы Теміржол-жол құрылысының күшейтілуі басталысымен тұрғын үй шаруашылығы жұмысшылардың мәдени-тұрмыстық тәртібінің сұрауларын қанағаттандыру үшін қажеттіліктер мен сұрауларға бет бұрыс жасауы тиіс. Станциялық қыстақсыз тұрғын-үй шаруашылығын сипаттау үшін мына кестені қолданамыз.
Түрлері саны жалпы ауданы тұрғын/қызмет сауда қойма 4 1264.5 1124 140 - - 329 63263 22644 17652 14346 6303 103 19427 8679 6200 - 1687 1245 80050 38656 35505 - 7421.
Жиыны 1681 164004.5 71703,4 69507,4 14346 15411 Шаруашылықтарды суландыру жабдықтарымен техникалық қаруландыру күтілетін егін өнімімен қамтамасыз еткен жоқ. Жиналған өнімді жинау және қайта өңдеу қанағаттанарлықтай болды. Бау-бақша шаруашылықтарын дамытуды 1932 жылға жоспарлау егін алаңынан және өнімнің ұлғаюы есебінен. Бау-бақша дақылдарын 1932 жылы егу жоспары 20 мамырға мынадай кестемен белгіленеді. Техникалық жабдықтармен қарулану жүргізілген жақсартулар мен суландыру жүйесі негізінде артты, демек суландырылатын дақылдар алаңы өткен жылмен салыстырғанда артты. Сүт шаруашылығы қаланың сүт шаруашылығы жеке пайдаланудан сүт тауарлық фермалар болып қайта құрылды, олардың саны қалада 3, мал саны.
1. Казтпо фермасы 531 сиырлар мен қашарлар саны 222 бас,
2. Казкрай Одағы 957 134
3. Озат колхозы 200 120
Жиыны: 1708 476
Бұдан басқа Казтпо және Казкрай Одағы сүт фремларының жанында 443 дана шошқалары бар арақ-шарап секторлары бар. Мекемеледе 183 сиыр бар. Құнарландырылған жем-шөп мәселесін шешу үшін
1. Казтпо фермасы 508 - 132 - 218 - - 858 103,1
2. Казкрай Одағы 111,2 91,2 65,5 15,7 108,2 - 30 389,1 91,5
3. Озат колхозы 23,1/10,5 - - - - 10 13,5 52,5
Жиыны: 542, 101,7/ 197,5/15,7/326,2/- 40 1290,7 147,1
Түбегейлі жемшөп базасы табиғи шалғындық алқаптармен толықтырылады.
Архивтік құжаттар Астана қалалық мұрағатынан алынды
Дәулет ІЗТІЛЕУ
Материалды көшіріп жариялау үшін редакцияның немесе автордың жазбаша, ауызша рұқсаты қажет және National Digital History порталына гиперсілтеме берілуі тиіс. Авторлық құқық сақталмаған жағдайда ҚР Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы заңымен қорғалады. kaz.ehistory@gmail.com 8(7172) 79 82 06 (ішкі – 111)
