Бүгін – жырлары қазақ әдебиетінің үздік үлгісіне айналған қазақ ақыны Мұқағали Мақатаевтың туған күні.
Сүйікті Қарасаздағы балғын балалық шағын аяқ астынан төнген соғыс үзіп, майданға кеткен әкесінің орнында қалған жас баланың иығына сол кездің бар ауыртпалығы жүктелді. Он жасынан бастап Мұқағали тылда өзінің құрдастарымен бірге майданға кеткендердің орнын басып, солардың жұмысын істеді.
Біздер – жетімдерміз!
Жетімдерміз!
Жетім болып жүріп-ақ жетілгеміз:
Дөңгелек жердің шарын допша қуып,
Мазасын тіршіліктің кетіргеміз.
Баласының еншісіне тағдыр ауыр тиетінін сезгендей, әке-шешесі оны толық атымен Мұхаметқали демей, Мұқағали деп атаған. Пайғамбардың есімі балаға ауыр болып, өмірін қиындатады деп санаған. Өйткені қазақтар адамның есімі көп жағдайда оның тағдырын анықтайтындығына сенген.
Өз жырларында Мұқағали Мақатаев соғыс тақырыбын ашады, оларда ауыр-күйініш, баланың әкесіне деген сағынышы, балаларын өсіріп, немере сүйіп, ата атанбай ерте қиылған өмірге өкініш сезіледі. Ақын балаларына деген махаббатын, атаның немереге деген сүйіспеншілігі мен мақтанышымен бөліскісі келді.
Жақсы күннің рақатын сезіп тек,
Немеремен сауық құрып, кезіп кеп,
Қайран қартым отыратын еді ғой,
Өлеңімді оқи алмай ежіктеп.
Мақатаев ерте, 18 жасында үйленді. Лашын Әзімжанова екеуінен алты бала тараған. Ақын оларға барынша сүйіспеншілік пен қамқорлық көрсетуге тырысты. Орыс әдебиеті мен мәдениетін жақсы білген ақын Пушкин, Есенин, Блокты сүйіп оқыған, мектепте орыс тілінен сабақ береді, кейін өзін «Социалистiк Қазақстан» газетінде публицистика жанрында сынап көреді. Мұқағали Мақатаевтың атын әдеби орта мен оқырмандар арасында әйгілі еткен «Аппассионата» поэмасы осы басылымда жарық көреді.
1962 жылы Мақатаев отбасымен Алматыға көшіп, «Жұлдыз» журналына жұмысқа орналасады. Он жыл бойы соның редактурлығымен ірі қазақстандық газеттер мен журналдар шығады. Бұдан басқа, ол Жазушылар одағының жастар ісі жөніндегі кеңесінің басшысы болады.
Білім алу ешқашанда кеш емес деп санаған Мұқағали Мақатаев өзі де өмір бойы білім алуға тырысқан. 42 жасында А.М. Горький атындағы Әдебиет институтына түсіп, екі жылдан соң денсаулығының сыр беруіне байланысты оқуын тастауға мәжбүр болады. Небәрі 45 жасында өмірден өткен Мұқағали Мақатаев өзінің қысқа өмірінде артына мол шығармашылық мұра қалдырды.
