1917 жылғы Қазан революциясынан кейінгі жағдайда әрекет ету бағдарламасын әзірлеу үшін 1917 жылғы 5-7 желтоқсан аралығында Орынборда Екінші Бүкілқазақтық съезд өтті. Оның жұмысында бүкіл Қазақстан: Бөкей ордасы, Орал, Торғай, Ақмола, Семей, Жетісу, Самарқанд облыстары, Алтай губернесінен делегаттар қатысты. Оны ұйымдастырғандар: Ә.Бөкейханов, А.Байтұрсынов, І.Омаров, С.Досжанов, М.Дулатов болатын. Съезд төрағасы Б.Кұлманов болды. Съезд ашылуы кезінде делегаттар жер-жерде болып жатқан жаңалықтарымен бөлісті, негізінен Қазақстан оңтүстігін ашаршылық жаулағаны туралы суық хабарлар айтылды. Халық кедейленді, жергілікті билік басы тәртіп орната алмады. Осы хабарламаны талқылап съезд резолюцияның бірінші пункті ретінде «халықты партиялық күрестен арылып, бірігуге» шақырды. Күн тәртібіндегі мына мәселе қаралды: Сібір, Түркістан автономиясы және оңтүстік-шығыс одағына деген қатынас; қазақ облыстаравтономиясы; милиция; ұлттық кеңес; білім беру; ұлттық қор; муфтиат; ұлттық сот; ауылды басқару; тағамдық мәселе. Съездегі басты мәселе Қазақ автономиясын құру болатын. Автономия туралы баяндаманы Ә. Бөкейханов жасады, оның баяндамасы мен қазақ автономиясы туралы мәселе арнайы комиссияда қарастырылу үшін жолданған болатын. Комиссия атынан X. Ғаббасов сөз алды. Баяндама талқыланып болған соң, «Қазанның соңында Уақытша үкімет құлады, сенім әрі моральдық беделі болған Ресей Республикасы биліктен арылды, кез келген биліктің болмауына орай елде азаматтық соғыс туындау қаупі болуы мүмкін еді, анархия ірі қала мен ауылдарды қармай бастады, анархия күн санап өсіп жатты. Туындап қалған күрделі жағдайдан шығатын жалғыз ғана жол қазақ облыс тұрғындары үнемі мойындайтын күрделі билікті құру болатын», съезд бір ауыздан Қазақ облыстарының автономиясын құру және оны «Алаш» деп атау қажет деп шешті. 25 мүшесі бар «Алаш Орда» уақытша халықтық кеңесі құрылды, оның 10 орны орыс және аймақтың басқа ұлтына бөлінді. Алаш Орданың орналасуы Семей қаласы деп анықталған болатын. Үкімет басшысы лауазымы – Бүкілқазақтық халықтық кеңес төрағасы болып балама негізде Ә. Бөкейханов [ http://e-history.kz/kz/publications/view/776 ] тағайындалды, одан басқа бұл лауазымға Б.Кұлманов және А.Тұрлыбаев та ұсынылған болатын. Алаш Орда басшылары Кеңес Үкіметімен байланыста болды, X. және Ж. Досмұхамедовтар В. И. Ленин және И. В. Сталинмен, X. Ғаббасовта ұлттар ісі туралы нарком ретінде И. В. Сталинмен үнемі байланыста болды. Алаш Орда басшылары Орынбор қаласындағы Кеңес үкіметін құлатқан А.Дутовпен, Самарадағы Құрылтайшы жиын Комитетімен, Омбыдағы Уақытша сібір үкіметімен қатынаста болды. Кеңес үкіметімен байланыс пен компромистен алашордашылар соңғылармен Кеңес үкіметімен күресу мақсатында достасты. 1918 жылғы маусымда Алаш Орда қаулысы шықты,онда: "Алаш автономиясы аймағында басылып шыққан Кеңес үкіметінің бар декреті заңсыз деп танылсын» делінген болатын. Тамызда Семейде тұңғыш Алаш атты полкы құрылды. 1918 жылғы 11 қыркүйекте Ж.Досмұхамбетов басшылығымен Орал облысы Жамбейліде Батыс бөлімшесі құрылды. Шығыс бөлім орталығы Семейден Жаңа Семейге ауыстырылды.
Бүгін тарихта
76 жыл бұрын биші, педагог, балетмейстер, Қазақстанның халық әртісі, Қазақстан Мемлекеттік сыйлығының лауреаты Аюханов (Қуатов) Болат Ғазизұлы дүниеге келді
2007 жылы Алматы қаласында әйгілі жазушы Л.Қапашевтің «Мінгені Ерғалидың Шайтанқара» атты кітабы шықты.
Екінші Бүкілқазақтық съезд жұмысын бастады, Қырғыз (Қазақ) «Алаш» автономиясы құрылды
Бір халық өзінің тарихын білмесе, бір ел өзінің тарихын жоғалтса, оның артынша өзі де жоғалуға ыңғайлы болып тұрады.
Міржақып Дулатұлы
Танымал
Апта
Ай
Жыл
Әлемде жасанды интелект министрлігін қай елдер құрды?
08.09.2025
1973
Торғайдағы мұсылманша оқу жайы
08.09.2025
1893
Тарихшы Құрбағали Халиди және оның еңбектері хақында
09.09.2025
1833
Түркістан облысында археологтар су түбінен құнды жәдігерер тапты
08.09.2025
1635
Біз кеше кім болғанымызды ұмытпаймыз - Мемлекет басшысы
08.09.2025
1608
Торғай аймағының дамуы Үкіметтің назарында
08.09.2025
1517
Президент: «Ғылым, білім және инновация саласын басқару тәсілдерін өзара байланыстыру өте маңызды»
08.09.2025
1498
Қазақы ғұрыптың қазынасы – Беташар
09.09.2025
1338
Баянауылдағы «Қоңыр әулие»
09.09.2025
1302
Қазақ халқының ұлттық тағам түрлері
25.08.2025
8192
Қазақстан Конституциясы: тарихы мен тағылымы
26.08.2025
7563
Қасым хан және қайта өрлеу дәуірі
26.08.2025
5398
Қазақ даласына алғаш көлік әкелген қазақ
28.08.2025
5104
Бір әннің тарихы: «Қарағым-ай»
27.08.2025
5077
Қазақ конституциясының алғашқы үні
29.08.2025
4306
Ядролық қарудан бас тартқан елдер
29.08.2025
4197
Ғұн тәңірқұттары: Увей және Үшилү
29.08.2025
4190
Президент: «Ата заңнан биік ештеңе жоқ»
29.08.2025
4127
Қазақстандағы конституциялық реформаларға қысқаша тарихи шолу
29.08.2025
4061
«Мағауиннен кейін қазақ тарихын жүйелейтін адам болған жоқ»
02.09.2025
3994
2025 жылы тойланатын мерекелер мен атаулы күндер
25.12.2024
22849
Айтылмайтын арыстар немесе көне суреттер не дейді?
14.09.2024
17305
Әділет Ахметұлы, алаштанушы: Ахметтің емлесіне адал болуымыз керек
16.09.2024
12934
АЭС-тің жылу шығару қабілеті жай отыннан бірнеше млн есе артық
18.09.2024
11496
Отарлау және оның зардабы
18.09.2024
11225
«Қазақ» газетіндегі оқу-ағарту, әдебиет мәселесі
30.09.2024
11205
Алтай-Тарбағатай қазақтарының шешендік өнері
07.10.2024
8956
Еркін дала – Белағаш
23.09.2024
8892
Алғашқы ұстаздар: Ыбырай және Шахмұрат
04.10.2024
8825
Жамбы ату жайлы жаңа кітап
13.09.2024
8592