С.Найман: «Қытайша-қазақша сөздіктер кешенінің негізін қаладым»
28.11.2023 2707

Белгілі баспагер, кәсіби аудармашы, қытайша-қазақша сөздіктер кешенінің негізін қалаған тіл ғалымы С.Найман Астанаға сапары кезінде «Қазақстан тарихы» порталында қонақта болып, YouTube арнамызға сұхбат берді. Әңгіме барысында жарты ғасырға жуық аудармашылық, баспагерлік салада тер төккен қаламгердің шығармашылығы, Қытайдағы қазақ аудармашылығының басталуы мен дамуы айтылып, баспалардың тарихына аз-кем тоқталдық.


С.Найман (Найманғазы Сапанұлы) 1941 жылдың тамызында Қытайдың Шыңжаң өлкесіне қарасты Толы ауданында орналасқан Майлы тауының Нарынсуатты бұлағы бойында қорушының қосында өмір есігін ашқан. 1956 жылы орта мектепті Толы ауданында бітіріп, Үрімжідегі Мұғалімдер институтының қытай тілі факультетіне оқуға түседі. 1960 жылдың күзінде оқуын тәмәмдаған соң «Шыңжаң халық баспасына» жас маман ретінде жіберіледі. 1977 жылы «Шыңжаң халық баспасы» Қазақ редакциясы бөлім басшысының орынбасары, 1980 жылы бөлім басшысы, 1983 жылы «Шыңжаң халық баспасы» бас редакторының орынбасары қызметін атқарған.

Аудармашы ретінде ең алғаш 1965-1967 жылдары қытай тілінде жазылған «Маузыдұң таңдамалы шығармаларының» төрт томын, мемлекеттік әнұранды және патриоттық әндерді тәржімалайды.  Қазақ, қырғыз тілдеріндегі мыңдаған кітап, журналдың жарық көруіне мұрындық болып қана қоймай, редакциялық жұмысынан бастап басылып шығуына дейінгі жұмыстарға жетекшілік етеді. Шыңжаңдағы қазақ жазушыларының 30-ға жуық романына редакторлық еткен баспагер «Шалғын», «Көкжиек», «Оқырман өресі», «Тіл және аударма» сияқты Шыңжаңдағы 4 ірі қазақтілді журналдың бас редакторлық қызметін қоса атқарады.