Бір халық өзінің тарихын білмесе, бір ел өзінің тарихын жоғалтса, оның артынша өзі де жоғалуға ыңғайлы болып тұрады.
Міржақып Дулатұлы

Бүгін тарихта

Халық ақыны, әнші-композитор Мәди Бәпиұлы дүниеге келді

23 жыл бұрын Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаев Мәскеуге алғашқы ресми сапармен барды

- = -

Орталық Азия бойынша Николай Пржевальскийдің бірінші саяхаты басталды

26265
Еуропашылардың ішінде Пржевальский бірінші болып Лобнор көліне жетеді, бұрынғы беймәлім Алтындаг белесін ашады және Тибет тауының нақты шекаралық нүктесін белгілейді.
Николай Пржевальскийдiң саяхаты 1870 жылы 29 қарашада Шығыс Сiбiрге iссапарға шығумен басталды. Онда ол төрт жылда Уссуридегі өзен жерлеріне топографиялық түсiрілім жүргізді, метеорологиялық бақылау жасады, Уссури өлкесiнiң толық сипаттамасын құрды, географиялық картаға маңызды түзетулер енгiздi және бағалы экспедициялық бағалы тәжiрибеге ие болды. Енді Моңғолияға және Солтүстiк тибетке саяхат жасау, ол туралы армандаған болатын, кедергілер болған жоқ. 1876 жылы ол сол жерге сапар шекті. Еуропашылардың ішінде Пржевальский бірінші болып Лобнор көліне жетеді, бұрынғы беймәлім Алтындаг белесін ашады және Тибет тауының нақты шекаралық нүктесін белгілейді, оның бастамасы бұрын есептелгеннен солтүстікте қарай 300 км дейін жетеді. Алайда, оның осы еуропалық елдің жұмбақ түбіне жетуіне мүмкіндігі болмады. Алайда, орыс жиһанкезі 3 жылдан кейін ардақты тауына жетеді. Ол оның көптеген ашуларды аяқтаған ең табысты саяхаты болды – Хуанхэ мен Қытайдағы ірі өзен Янцзы арасындағы су айрықтарын зерделеді. Пржевальский картаға бұрын беймәлім болған Колумб жотасын, Мәскеу жотасын, Орыс жотасын енгізді, соңғы шыңдарының бірін ол Кремль деп атады. Осы таулы жүйелердің салдарынан Пржевальскийдің атымен аталған жота пайда болды. Пржевальский барлық саяхаты барысында барлық зоологтар мен ботаниктерге атақ келтіретін көптеген ашулар жасады. Ол жабай жылқыны (Пржевальский жылқысы) деп атады, жабай түйені және тибет аюын, құстардың, балықтардың және жорғалаушылардың бірнеше жаңа түрін, өсімдіктердің жүздеген түрін ашты. 1888 жылы зерттеуші өзінің алға қойған мақсатына – Лхасқа кіру үшін қайтадан Тибетке барады. Алайда оның саяхатты аяқтауға мүмкіндігі болмайды. Николай Михайлович Пржевальский 1 қарашада Ыстықкөлдің жағасында іш сүзегінен қаза табады. Қайтыс болардың алдында ол өзін осы көлдің жағасына, жорық нысанында жерлеу жөнінде аманат қалдырады. Пржевальскийдің моласына, оның жасаған саяхаттарының санына қарай шыңнан шабылған он баспалдақ жасалды. Қаракөлдегі Пржевальскийдің моласына ескерткіш орнатылды, ал екіншісі Санкт-Петербордағы Александр бақшасында Географиялық қоғамы қойды.